Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558857 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1070 : 04 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mahlep, -bi Arapça isim bitki bilimi 1. Gülgillerden, 6-10 metre yüksekliğinde bir ağaç, kokulu kiraz, İdris ağacı (Prunus mahaleb). 2. Bu ağacın bahar olarak kullanılan, nohut büyüklüğündeki yemişi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
laktoz Fransızca lactose "kimya Sütte bulunan, sütün buharlaşmasıyla kristal durumunda toplanan şeker, süt şekeri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca süt şekeri karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, laktoz yerine, süt şekeri sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır: "İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur!" diyorlar. (Yahya Kemal Beyatlı)

Günün atasözü/deyimi :
posta yapmak
Bir yere gidip gelmek, sefer yapmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1071 : 05 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kiplik, -ği isim felsefe Önermelerin yalın, belkili veya mecburi olma nitelikleri: Ruhun ölümsüz olması ihtimali vardır önermesinin kipliği belkilidir.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
alegorik Fransızca allégorique "edebiyat Alegori ile ilgili." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yerinel karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, alegorik yerine, yerinel sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir yazıdaki maddelerin sıralanmasında veya bir çizelgede alt alta gelen aynı sözlerin, söz gruplarının ve sayıların tekrar yazılmasını önlemek için denden işareti kullanılır.

Günün atasözü/deyimi :
tek elden
Bir yerin veya bir merkezin kumanda ve yönetimi altında olarak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1072 : 06 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mübalağa Arapça isim (l ince okunur) Bir şeyi, bir olayı olduğundan büyük veya çok gösterme, abartı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
paralelizm Fransızca parallélisme "felsefe Kişide, ruhsal ve bedensel olaylar arasında koşutluk bulunduğunu ileri süren öğreti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca koşutçuluk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, paralelizm yerine, koşutçuluk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır.

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) gözü önünde
Yanında, yakınında.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1073 : 07 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
göbelek, -ği isim halk ağzında Rengi siyah beyaz veya bej beyaz olan, kurutulabilen, yenebilen bir tür şapkalı mantar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sekülarist İngilizce secularist " felsefe Dünyacılık yanlısı kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dünyacı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sekülarist yerine, dünyacı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Başbakanlık, Rektörlük vb. sözlere ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçiminde yazılır.

Günün atasözü/deyimi :
yerlerde sürünmek
Çok perişan, acınacak bir durumda bulunmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1074 : 08 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
meftun Arapça sıfat Tutkun, gönül vermiş, vurgun: "Şehriban'a hayran, meftun, mecnunca bağlı idim." -Refik Halit Karay.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sertifikasyon Fransızca certification "Onaylamak işi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca onaylama karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sertifikasyon yerine, onaylama sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gök bilimiyle ilgili adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Jüpiter'den, Venüs'ü, Halley'in, Merih'e, Büyükayı'da, Yedikardeş'ten, Samanyolu'nda.

Günün atasözü/deyimi :
eskisi kadar (gibi)
Eskiden olduğu gibi, eskiden olduğu biçimde.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1075 : 09 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tayfun İngilizce isim meteoroloji Okyanuslarda, Çin Denizi ile Hint Denizi'nde görülen, Dünya'nın dönüş yönüne zıt olarak batıdan doğuya doğru oluşan, güçlü kasırga.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
teist Fransızca théiste "din bilimi Evreni yaratan ve yöneten, vahiy yoluyla insanlara buyruklar veren bir Tanrı'nın varlığına inanan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca tanrıcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, teist yerine, Tanrıcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Dolmabahçe Sarayı'nın, Çankaya Köşkü'ne, Sait Halim Paşa Yalısı'ndan, Ankara Kalesi'nden, Horozlu Han'ın, Galata Köprüsü'nün, Bilge Kağan Abidesi'nde, Çanakkale Şehitleri Anıtı'na

Günün atasözü/deyimi :
el elde baş başta
Elde bulunan her şeyin tükendiğini anlatan bir söz.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1076 : 10 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ponza İtalyanca isim minoroloji Bazı yüzeylerin temizlenmesinde, mermerlerin parlatılmasında, ovma işlerinde kullanılan, çok gözenekli, çok hafif kaya, sünger taşı, ponza taşı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
transandantal Fransızca transcendantal "felsefe Deneyle kazanılması imkânsız, akılla ilgili olan bilgi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca deneyüstü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, transandantal yerine, deneyüstü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri (tablo, heykel, müzik vb.) adlarına gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Nutuk'ta, Safahat'tan, Kiralık Konak'ta, Sinekli Bakkal'ı, Hürriyet'te, Resmî Gazete'de, Onuncu Yıl Marşı'nı, Yunus Emre Oratoryosu'nu, Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nü.

Günün atasözü/deyimi :
duyum almak
Bir konu hakkında haber almak, bilgi edinmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1077 : 11 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gelgit isim 1. Boşuna gidip gelme: Bu gelgitten bıktım artık iş bir türlü yürümüyor. 2. coğrafya Ay ve Güneş'in yer yuvarlağı üzerindeki çekim güçleri sebebiyle deniz yüzünde, özellikle ana denizlerde su düzeyinin alçalması, kabarması olayı, metcezir.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
zapping İngilizce zapping "Seyredilecek uygun bir program aramak amacıyla televizyon kanallarını tarama." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca geçgeç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, zapping yerine, geçgeç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.

Günün atasözü/deyimi :
hastaneye kaldırmak (yatırmak)
Tedavi amacıyla hastaneye götürmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1078 : 12 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
anadut Rumca isim Ekin ve ot demetlerini arabaya yüklemeye veya harmanı aktarmaya yarayan uzun saplı, üç dişli, ahşap araç.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
klon İngilizce clone "biyoloji Aynı canlıdan eşeysiz olarak üreyen canlı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kopya karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, klon yerine, kopya sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun'un 17. maddesinin c bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik'in 2'nci maddesine göre... vb.

Günün atasözü/deyimi :
gözden kaybolmak
Ortadan çekilmek veya görünmez olmak, kaybolmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1079 : 13 Şubat 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/02/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
transfer Fransızca isim 1. Bir şeyi bir yerden alıp başka bir yere götürme. 2. ekonomi Bir kimsenin herhangi bir hakkını bir başkasına geçirmesini sağlayan iş, aktarma. 3. Bir iş adamının veya profesyonel sporcunun para karşılığı başka bir işe veya kulübe geçmesi, alma: "Bir kanaldan ötekine geçerken aldığı yüklü transfer bedelini nasıl ödeyecekti bu kadın?" -İnci Aral.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fars Fransızca farce "tiyatro İlkel, yalın güldürme ögelerinden yararlanan, bazen inanırlığın sınırını aşan, güldürmeyi amaç edinen sahne eseri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca güldürü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fars yerine, güldürü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hayvanlara verilen özel adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Sarıkız'ın, Karabaş'a, Pamuk'u, Minnoş'tan.

Günün atasözü/deyimi :
çocuk kalmak
Büyümüş olmasına rağmen çocukça düşünceler taşıyıp çocuk gibi davranmak.
Deyim