Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558775 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1110 : 16 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bilinç kaybı isim tıp Sinir sistemindeki bir arıza sebebiyle bilincin yitirilmesi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
biyoloji Fransızca biologie "Bitki ve hayvanların köken, dağılım, yapı, gelişim, büyüme ve üremelerini inceleyen bilim dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dirim bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, biyoloji yerine, dirim bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Deyimler ayrı yazılır: akıntıya kürek çekmek, çam devirmek.

Günün atasözü/deyimi :
kesintiye uğramak
Bir süre için durmak.
Deyim 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1111 : 17 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
meşruhat Arapça isim Bir maddenin açıklanması için yazılanlar, açıklamalar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ambulans Fransızca ambulance "Hasta veya yaralı taşımaya uygun hazırlanmış özel araç." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca cankurtaran karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ambulans yerine, cankurtaran sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Batı kökenli alıntıların içindeki veya sonundaki g ünsüzleri olduğu gibi korunur: dogma, magma; arkeolog, monolog.

Günün atasözü/deyimi :
dilsizin dilinden anası anlar
Başkalarının kolay kolay anlayamadıkları şeyi, her gün onunla uğraşan kimse çok kolay anlar.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1112 : 18 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
beyaz perde isim 1. Göstericiden çıkan görüntülerin üzerinde yansıdığı, sinema filminin oynatıldığı yüzey. 2. mecaz Sinema: Beyaz perde yıldızı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
janjan Fransızca changeant "Kıpırdadıkça çeşitli renklerde parlayan (kumaş, deri vb.)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yanardöner karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, janjan yerine, yanardöner sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer: bağır / bağrım, geniz / genzi; çevir- / çevril-.

Günün atasözü/deyimi :
hasara uğramak
Zarar görmek, yıkılmak, harap olmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1113 : 19 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mecruh Arapça sıfat 1. Yaralı: "Harbiye nazırıyla sadrazamı vurmuşlar. Ahmet Rıza tehlikeli surette mecruh..." -Ömer Seyfettin. 2. mecaz İncinmiş olan (kimse).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
nodül İngilizce. nodule "tıp Ufak düğüm." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düğümcük karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, nodül yerine, düğümcük sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İçeri, dışarı, ileri, şura, bura, ora, yukarı, aşağı gibi sözlerin ek aldıklarında sonlarında bulunan ünlü düşmez: içerde değil içeride, dışardan değil dışarıdan, ilerde değil ileride, şurda değil şurada, burda değil burada, orda değil orada, yukarda değil yukarıda, aşağda değil aşağıda.

Günün atasözü/deyimi :
ayrı baş çekmek
Topluluktan ayrılıp kendi başına iş yapmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1114 : 20 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
albastı isim tıp Doğum sırasında temizliğe dikkat edilmemesi yüzünden lohusanın tutulduğu ateşli hastalık, lohusa humması, albasma: "Ferit kederinden bir lohusanın albastı olamayacağını söyleyemedi." -Peyami Safa.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pratisyen Fransızca praticien "Mesleğinde uzmanlık belgesi almamış olan (kimse)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düz hekim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, pratisyen yerine, düz hekim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren kelimelerden sonra virgül konur: Peki, gideriz. Hayhay, memnun oluruz. Haydi, geç kalıyoruz.

Günün atasözü/deyimi :
aklını başına almak (toplamak, devşirmek)
Akılsızca davranışlarda bulunmaktan kendini kurtarmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1115 : 21 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ehlikeyif, -yfi Arapça isim Rahatına düşkün kimse, keyif sahibi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
notebook İngilizce notebook "Bilgisayarın her türlü donanımı ile küçültülerek taşınabilir duruma getirilmiş biçimi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dizüstü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, notebook yerine, dizüstü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Okuyor muyuz? Güler misin, ağlar mısın?

Günün atasözü/deyimi :
öne sermek
Ortaya koymak, meydana çıkarmak, göstermek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1116 : 22 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
cüzi Arapça sıfat 1. Az, azıcık, pek az. 2. felsefe Bir türün bütün bireylerine değil de bir veya birkaç bireyine ilişkin olan, tikel, tümel karşıtı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
stabilizasyon Fransızca stabilisation "ekonomi Ödemeler dengesinde, istihdamda düzen." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca istikrar karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, stabilizasyon yerine, istikrar sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
-mak, -mek ile biten mastarlardan sonra -a / -e / -ı / -i eklerinden biri geldiğinde k ünsüzü y'ye dönüşür: kazanmak-a > kazanma-y-a, aldanmak-ı > aldanma-y-ı, sevmek-e > sevme-y-e, görmek-i > görme-y-i.

Günün atasözü/deyimi :
bağrını ezmek
Üzülmek, dertlenmek,
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1117 : 23 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
esrarengiz Arapça sıfat Gizlerle, sırlarla örtülü, esrarlı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
etnoloji Fransızca ethnologie "İnsanların ırklara ayrılışını, bunların nereden çıktığını, oluşumunu, yeryüzüne yayılışını, aralarındaki niteliklerini inceleyip karşılaştıran ve sınıflayan bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ırk bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, etnoloji yerine, ırk bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
"İken" ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir: çalışır-ken (çalışır iken), durmuş-ken (durmuş iken), olgun-ken (olgun iken).

Günün atasözü/deyimi :
mızrak çuvala girmez (sığmaz)
Gizli tutulması imkânsız durumlar karşısında söylenen bir söz.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1118 : 24 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
davet Arapça isim 1. Çağrı, çağırma. 2. Yemekli toplantı: "Davet günü bir de baktım seninki elini kolunu sallaya sallaya yapayalnız teşrif buyurdular."

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
triboloji İngilizce tribology "Sürtünme olaylarını inceleyen bilim dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sürtünme bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, triboloji yerine, sürtünme bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50.

Günün atasözü/deyimi :
ikileme düşmek
Karar verememek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1119 : 25 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yuf borusu isim halk ağzında 1. Boynuzdan yapılan bir tür boru, nefir. 2. Kınama, üzüntü ve nefret bildirme: "Yürü bakkallar paşası yürü, yuf borusu seni bekliyor." -Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
bodyguard İngilizce bodyguard "Can güvenliğinin tehlikede olduğu düşünülen bir kimseyi saldırılardan korumak üzere görevlendirilmiş kişi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca koruma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, bodyguard yerine, koruma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki kısa çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz: Bir zamanlar -bu zamanlar çok da uzak değildir, bundan on, on iki yıl önce- Türk saltanatının maddi sınırları uçsuz bucaksız denilecek kadar genişti. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

Günün atasözü/deyimi :
revaç bulmak
Geçerli ve değerli sayılmak.
Deyim