Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 556533 defa)

0 Üye ve 3 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1100 : 07 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yaba isim Harman savurmakta kullanılan, çatal biçiminde, tahtadan tarım aracı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
alpinist Fransızca alpiniste "Dağa tırmanma sporu yapan kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dağcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, alpinist yerine, dağcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Pekiştirmeli sıfatlar bitişik yazılır: büsbütün, güpegündüz, sırılsıklam, yemyeşil.

Günün atasözü/deyimi :
alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır
Bilgili kimselerin bulunmadığı yerde cahil kişi bilgiçlik taslar.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1101 : 07 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
budun isim toplum bilimi 1. Kavim: "İlk bakışta Türk tiyatrosu deyince Türkçe konuşan budunların tiyatrosu anlaşılmak gerekir." -Metin And. 2. Ulus, millet.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
intertextuality İngilizce intertextuality "edebiyat Bütüncül bir yapıya kavuşturulması amacıyla bir edebî metnin dokusuna hem edebiyat alanından hem de başka alanlardan metin parçalarının katılması." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca metinler arasılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, intertextuality yerine, metinler arasılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri yazıyla gösterilebilir: 1 milyar 500 milyon kişi.

Günün atasözü/deyimi :
abanın kadri yağmurda bilinir
Bir şeyin gerçek değeri, ancak ona çok ihtiyaç duyulduğu zaman iyi anlaşılır.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1102 : 08 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
balaban sıfat halk ağzında 1. İri, büyük. 2. Nazik. 3. Şişman, gürbüz (kimse, çocuk). 4. isim hayvan bilimi Atmaca, doğan vb. yırtıcı bir kuş: "Yavru balaban bakışlı." -Karacaoğlan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
litografya Yunanca "Herhangi bir bilim dalında yazılmış olan yazı veya eserlerin bütünü." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca taş basması karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, litografya yerine, taş basması sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük harfle başlamaz: Bu eskiliği siz de çok evde görmüşsünüzdür: duvarlarda çiviler, çivi yerleri, lekeler...(Memduh Şevket Esendal)

Günün atasözü/deyimi :
eski kimliğine bürünmek
Önceki düşüncelerine dönmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1103 : 10 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
taammüt, -dü Arapça isim 1. Bir işi veya suçu bile bile, tasarlayarak yapma. 2. hukuk İşlenecek bir suçun daha önceden tasarlanması.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
amenajman Fransızca aménagement "hukuk Devlete ve kişilere ait ormanların, önceden hazırlanıp kabul edilmiş esaslara uygun olarak işletilmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düzenleyim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, amenajman yerine, düzenleyim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Çift ünsüzle başlayan Batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konulmadan yazılır: grup, Hristiyan, slogan..

Günün atasözü/deyimi :
dize gelmek
baş eğmek, boyun eğmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1104 : 10 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mürtefi Arapça sıfat 1. Yükselen, yüksek bir yere çıkmış olan. 2. Yüksek, yüce.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sorti Fransızca sortie "askeriye Uçağın bir havaalanından başka bir havaalanına gitme süreci." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çıkış karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sorti yerine, çıkış sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yabancı özel adlardan türetilmiş akım adları Türkçe söylenişlerine göre yazılır: Dekartçılık, Kalvenizm, Lütercilik.

Günün atasözü/deyimi :
sıcağa kar mı dayanır?
Aşırı harcamalarla eldeki imkânlar çok çabuk tükenir.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1105 : 11 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
adamotu isim bitki bilimi Patlıcangillerden, geniş yapraklı, kötü kokulu bir bitki, kankurutan, adamkökü (Mandragora autumnalis).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fason Fransızca façon "Terzinin belli bir ölçü ve örneğe göre kumaşa biçim verme işi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kesim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fason yerine, kesim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Virgül birbiri ardınca sıralanan dildeki eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur: Zindana atılan mahkûmlar gibi titreşerek, haykırarak geri geri kaçmaya uğraşıyorduk. (Hüseyin Rahmi Gürpınar)

Günün atasözü/deyimi :
su yürümek
İlkbahara doğru ağaçlar tomurcuklanmaya başlamak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1106 : 12 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
oynatım isim 1. Oynatma işi. 2. sinema. Sinema endüstrisinin, filmlerin seyircilere gösterilmesi işiyle uğraşan kolu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
konveksiyon Fransızca convection "fizik Hareket eden nesnelerle belli nicelikte ısının taşınması olayı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ısı yayımı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, konveksiyon yerine, ısı yayımı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bilim ve bilgi sözleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: dil bilimi, gök bilimi; dil bilgisi, halk bilgisi.

Günün atasözü/deyimi :
derece almak
Başarı göstererek ödül kazanmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1107 : 13 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kırcı isim halk ağzında 1. Dolu. 2. Ufak ve sert taneli kar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
libero İtalyanca libero "spor Futbolda savunmanın gerisinde görev yapan, önündeki savunma oyuncularını kontrol eden, yöneten, yardımcı ve serbest hareket edebilen savunma oyuncusu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca son adam karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, libero yerine, son adam sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hane kelimesiyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane.

Günün atasözü/deyimi :
görünüşü kurtarmak
Bir işi gereği gibi değil, yapılıyor dedirtmek için üstünkörü yapmak, zevahiri kurtarmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1108 : 14 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yazın bilimi isim Edebiyatla uğraşan bilim dalı, edebiyat bilimi: "Böyle bir sav, hele yazın biliminin bunca çiçeklendiği çağımızda, kolay savunulamaz." -Melih Cevdet Anday.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
mazoşizm Fransızca masochisme "ruh bilimi Fiziksel acı veya aşağılatıcı davranışlarla doyuma ulaşma biçiminde beliren cinsel sapkınlık." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca özezerlik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, mazoşizm yerine, özezerlik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kitap, bildiri, makale vb.nde ana başlıktaki kelimelerin tamamı, alt başlıktaki kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılır.

Günün atasözü/deyimi :
gık dememek (gıkı çıkmamak)
Sesini çıkarmamak, karşı çıkmamak, yakınmamak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2190
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1109 : 15 Mart 2013 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/03/2013
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şakrak sıfat 1. Şen, neşeli, hayat dolu: "Bu memleket musiki gibi hem melankolik hem şakrak bir memlekettir." -Sait Faik Abasıyanık. 2. zarf. Şen, neşeli, hayat dolu bir biçimde: "Hele genç kızlar, gelinin önünde pervane gibi şakrak ve çevik dönüyorlar." -Etem İzzet Benice.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pozitivist Fransızca positiviste "felsefe Olguculukla ilgili olan, olguculuk yanlısı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca olgucu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, pozitivist yerine, olgucu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları bitişik yazılır: Çanakkale; Şebinkarahisar; Beşiktaş.

Günün atasözü/deyimi :
lapa gibi
Yumuşak, gevşek bir biçimde.
Deyim