Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
atardamar isim (ata'rdamar) anatomi Kalbin sağ karıncığından akciğerlere, sol karıncığından vücudun diğer bölümlerine kan taşıyan damar, şiryan, arter.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
somnambulizm Fransızca somnambulisme "Uyurgezer olma durumu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca uyurgezerlik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, somnambulizm yerine, uyurgezerlik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır: duman rengi, saman rengi; ateş kırmızısı, çivit mavisi, safra yeşili, süt kırı.
 
Günün atasözü/deyimi :
çoğu zarar, azı karar
Hiçbir zaman aşırıya kaçılmamalıdır.
Atasözü
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ticaret Arapça isim (tica:ret) 1. Ürün, mal vb. alım satımı: "Ne ziraat ne ticaret için kâfi nüfus kaldı." -Falih Rıfkı Atay. 2. Kazanç amacıyla yürütülen alım satım etkinliği: "Yolcuların çoğu çıkmış, artık ticareti dönüşe bıraktım." -Yakup Kadri Karaosmanoğlu. 3. Bu etkinlikle ilgili bilim. 4. Alışveriş sonucu elde edilen, yararlanılan fiyat farkı, kâr.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ekspoze Fransızca exposé "Bir yazı veya sözün anlamını daha kısa ve özlü biçimde veren yazı veya söz." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca özet karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ekspoze yerine, özet sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Servetifünun Dönemi, Tanzimat Dönemi.

Günün atasözü/deyimi :
mal adama hem dost, hem düşmandır
Malın insana yararı olduğu gibi zararı da vardır.
Atasözü
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çeper isim halk ağzında 1. Bağ, bahçe, bostan vb. yerlerin çevresine çalı, kamış, ağaç dalı gibi şeylerden çekilen duvar türü, çit: "Sıra sıra çeperler / Çepere su serperler / Irak yoldan geleni / Terli terli öperler" -Halk Türküsü. 2. Ahlaksız, huysuz, geçimsiz kimse. 3. Bağ çubuğu, çalı çırpı. 4. Sebze bahçesi. 5. Zar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ekzotermik Fransızca exothermique "kimya Isı açığa çıkaran, çevresine ısı salan (birleşme, tepkime)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ısıveren karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ekzotermik yerine, ısıveren sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Romen rakamları ancak yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerdeki ayların yazılışında, kitapların ve dergilerin cilt sayılarında, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sıralandırılmasında kullanılabilir: XX. yüzyıl, III. Selim, XIV. Louis, 1.XI.1928, I. Cilt, I)... II) ...

Günün atasözü/deyimi :
deve boynuz ararken kulaktan olmuş
Elindekiyle yetinmeyip daha çoğunu arayan, elindekinden de olur.
Atasözü
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kuruntu isim 1. Yanlış ve yersiz düşünce, evham: "Evlenmek kuruntusu ile satılmaya giden iki mahalle kızı sol tarafta." -Aka Gündüz. 2. Bir konuyla ilgili kötü ihtimalleri akla getirip tasalanma, işkil, evham, vesvese: "Sözü dinlenmeyen bir siyasi liderin kuruntusu seziliyordu." -Yakup Kadri Karaosmanoğlu. 3. Olmayacak bir şeyin olacağını sanma, vehim: "Bu davranış yersiz kuruntuların tam bir panzehridir." -Haldun Taner.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
eliminasyon Fransızca élimination "Elemek işi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca eleme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, eliminasyon yerine, eleme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Cümlede da / de bağlacından sonra virgül konmaz: İmlamız lisanımız düzelince, lisanımız da kafamız düzelince düzelecek, çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı)

Günün atasözü/deyimi :
sütsüz koyun meleyen olur
Çevresine yararlı olmayan, elinde avucunda bir şey bulunmayan kişi hep acıklı ve üzüntülü konuşur.
Atasözü 
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şefkat, -ti Arapça isim Acıyarak ve koruyarak sevme, sevecenlik: "Hâlbuki Türk mazisi, o devirlerin idrakine göre şefkatin, merhametin yüzlerce abidesini vücuda getirmiştir." -Hamdullah Suphi Tanrıöver.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
elit Fransızca élite "Bir toplumda saygın ve etkin mevkilerde bulunan ve toplumun eğitim, ekonomi, siyaset, askeriye, din, sanat vb. alanlarıyla ilgili etkinliklerin denetimini elinde tutan (kişi veya grup)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca seçkin karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, elit yerine, seçkin sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır: Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.

Günün atasözü/deyimi :
gün bugün
1. Bugün ne yapabilirsen kazancın odur. 2. Bugün kim işbaşında, itibarda ise onun sözü geçer.
Atasözü