Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 556592 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1010 : 10 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
 SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
limonluk, -ğu isim 1. Sebze ve meyvelerin yetiştirildiği ve hava şartlarına karşı korunduğu cam ve naylonla kaplı yer, sera: "Köşkün yanından kıvrılıp arkadaki limonluğa doğru yürüyorlardı." -Mahmut Yesari. 2. Limon ağaçlarının bulunduğu yer, limon bahçesi: "Taksim gezisi öğleden sonra ılık bir limonluk gibidir." -Burhan Felek. 3. Üzerine kesilmiş limon bastırılıp sıkılan, ortası tümsek ve oluklu küçük araç. 4. mimarlık Merdiven, balkon vb. yerlerin kıyılarına çekilen, 20-30 santimetre yüksekliğindeki set, tavhane.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
modifikasyon Fransızca modification "biyoloji Her canlıda dış etkilerle ortaya çıkabilen, kalıtımla ilgili olmayan değişiklik." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca değişke karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, modifikasyon yerine, değişke sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: kaynana (< kayın ana), nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için), sütlaç (< sütlü aş), birbiri (< biri biri).

Günün atasözü/deyimi :
tadına varmak
Bir şeydeki ince güzelliği kavramak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1011 : 12 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
redif Arapça isim tarih 1. Son dönem Osmanlı ordusunda, askerlik görevini bitirdikten sonra yedeğe ayrılan er: "Bir büyük karargâhta kumandan ve zabitlere hizmetçi dağıtıldığı zaman, zabit namzetlerinin payına eğer salak bir Şam redifi düşerse gene iyidir." -Falih Rıfkı Atay. 2. edebiyat Şiirde uyaktan sonra tekrarlanan, aynı harflerden oluşan kelime veya ek, yedek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
rezonans Fransızca résonance "fizik Küçük ve hızlı salınım." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca titreşim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, rezonans yerine, titreşim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Takma adlar büyük harfle başlar: Tarhan (Ömer Seyfettin), Kirpi (Refik Halit Karay), Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel).

Günün atasözü/deyimi :
olmaz olmaz deme, olmaz olmaz
Hiçbir şey için "olmaz" deme, dünyada olmayacak şey yoktur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1012 : 12 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
havsala Arapça isim eskimiş 1. Kuşun kursağı. 2. anatomi Gövdenin arka veya alt ucunda bulunan, bir yandan omurganın bel bölümüyle, öte yandan bacaklarla eklemlenen kemik çatı, leğen. 3. mecaz Zihnin bir şeyi anlama ve kavrama yetisi: "Havsalasında olmadığı hâlde, karşısına çıkabilecek musibetleri öğrenmek için fal bakardı." 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ritim Fransızca rythme "müzik Bir dizede, bir notada vurgu, uzunluk veya ses özelliklerinin, durakların düzenli bir biçimde tekrarlanmasından doğan ses uygunluğu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dizem karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ritim yerine, dizem sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İkilemeler ayrı yazılır: allak bullak, aval aval (bakmak), cır cır (ötmek), gide gide, sere serpe, tak tak (vurmak), yana yakıla.

Günün atasözü/deyimi :
biblo gibi
Ufak tefek, zarif (kız).
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1013 : 13 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sezgi isim 1. Sezme yeteneği, feraset: "Ama sezgi dünyamın büsbütün de yitirişlere yol açmadığını biliyorum." -Adalet Ağaoğlu. 2. felsefe Gerçeğin deneye veya akla vurmadan doğrudan doğruya kavranması. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ritmik Fransızca rythmique "Düzenli aralıklarla tekrarlanan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dizemli karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ritmik yerine, dizemli sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki ünsüzle biten Batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır: film, lüks, psikiyatr, teyp.

Günün atasözü/deyimi :
iş insanın aynasıdır
Bir kimsenin nasıl bir kişi olduğu yaptığı işlerden anlaşılır.
Atasözü

Çevrimdışı Bozok

  • Türkçü-Turancı
  • **
  • İleti: 34
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1014 : 13 Aralık 2012 »
Otağımızda her konu çok iyi ama benim en beğendiğim ve yararlandığım konuların başında bu başlık geliyor. Türkçemize büyük katkı yapan bu konu için emek verenlere minnettarım.
NE MUTLU TÜRK'ÜM DİYENE!

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1015 : 14 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gümüş gol isim Normal süresi berabere biten elemeli futbol maçının birinci veya ikinci uzatma süresinde atılan ancak devreyi sona erdirmeyen gol.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ritüel Fransızca rituel "Dinî tören." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ayin karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ritüel yerine, ayin sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4 ve 7. maddeler; XII - XIV. yüzyıllar arasında.

Günün atasözü/deyimi :
misafir kalmak
Bir yerde yiyip içmek, yatmak ve konuk olarak ilgi görmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1016 : 16 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
doğalcılık, -ğı isim 1. Gerçeğin doğaya uygun biçimde yansıtılmasını amaçlayan sanat akımı, natüralizm. 2. felsefe Gerçeğin yalnız doğa ile açıklanması, natüralizm. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
rotasyon Fransızca rotation "Bir birimde çalışan görevlilerin düzenli bir biçimde başka birimlere geçmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yer değiştirme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, rotasyon yerine, yer değiştirme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne.

Günün atasözü/deyimi :
bir tepe yıkılır, bir dere dolar
Dünyada hiçbir şey kaybolmaz; birinin kaybettiğini başkası kazanır, bir zengin fakirleşirken bir fakir de zenginleşebilir.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1017 : 16 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
golfstrim İngilizce Gulf Stream isim coğrafya Atlas Okyanusu'nda, Meksika Körfezi'nden başlayarak Britanya ve İskandinavya kıyılarına kadar ulaşıp Avrupa Rusyası'nın kuzey kıyılarına kadar gelen ve Batı Avrupa'nın deniz iklimini yumuşatan sıcak su akıntısı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sömestir Fransızca semestre "eğitim Bir öğretim yılının ayrıldığı iki dönemden her biri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yarıyıl karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sömestir yerine, yarıyıl sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz: vb.nin, Alm.dan; cm³e (santimetreküpe), 64ten (altı üssü dörtten)

Günün atasözü/deyimi :
yedi kat yerin dibine geçmek
1. Çok güçlü olarak yere çakılmak. 2. Fazlasıyla utanmak, mahcup olmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1018 : 17 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
anlaşmazlık, -ğı isim İki veya daha çok tarafın düşünce ve amaçları arasında ayrılık, uyuşmazlık, ihtilaf: "Hüdai ile olan anlaşmazlıklar durulacak gibi değildi" -Ayşe Kulin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
solaryum Fransızca solarium "Yapay yolla bronzlaşmayı sağlayan aygıt." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca güneşletici karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, solaryum yerine, güneşletici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
mı / mi eki -ınca / -ince anlamında zarf-fiil işleviyle kullanıldığında sonuna soru işareti konulmaz: Akşam oldu mu sürüler döner. Hava karardı mı eve gideriz.

Günün atasözü/deyimi :
insanın adı çıkacağına canı çıksın
İnsanın haklı veya haksız yere adı bir defalık kötüye çıktı mı ondan sonra yaptıkları hep o gözle değerlendirilir.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #1019 : 18 Aralık 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/12/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
düzmece sıfat Gerçek olmayan, düzme, sahte. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sofist Fransızca sophiste "felsefe Sofizmden yana olan (kimse, düşünce vb.)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca bilgici karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sofist yerine, bilgici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İçinde yan yana iki veya daha fazla ünsüz bulunan Batı kökenli alıntılar, ünsüzlerin arasına ünlü konulmadan yazılır: apartman, gangster, telgraf.

Günün atasözü/deyimi :
layığını bulmak
1. Dengini, yaraşır eşini bulmak. 2. Hak ettiği cezayı bulmak.
Deyim